Startanalyse aardgasvrije buurten

Om klimaatverandering tegen te gaan is het van belang om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen. Nederland heeft haar klimaatdoelen vastgesteld in de nationale Klimaatwet, waarbij de doelstelling is om in 2050 een klimaatneutraal energiesysteem te hebben. Voor de gebouwde omgeving betekent dit met name dat de inzet van aardgas moet worden afgebouwd. Gemeenten hebben hierin een regierol. Deze ‘Startanalyse voor aardgasvrije buurten’ [hierna: de Startanalyse] kan gemeenten ondersteunen bij het maken van keuzes voor een andere warmtevoorziening. Met de Startanalyse krijgen gemeenten inzicht in verschillende technische mogelijkheden om gebouwen zonder aardgas te verwarmen, en in de nationale kosten daarvan.

In 2020 is de eerste versie van de Startanalyse gepubliceerd als voorbereiding op de gemeentelijke ‘Transitievisies warmte’. Eind 2026 moeten gemeenten het vervolg op die Transitievisie opleveren: een Warmteprogramma. Om hen te ondersteunen is daarom besloten de Startanalyse te actualiseren. In deze 2025-editie is het volgende geüpdatet: de (kosten)kentallen, inputdata over gebouwkenmerken, warmtebronnen, en er zijn wijzigingen aangebracht in de strategieën en varianten. Een globale toelichting op de verschillen met de 2020-editie is te vinden in het Kernrapport en een meer uitgebreide beschrijving is te vinden in het Verdiepende rapport [publicatie voor de zomer].

Wat biedt de Startanalyse?

Met de Startanalyse is op buurt- en gebouwniveau berekend wat de nationale kosten, het energieverbruik en de CO₂-emissiereductie zijn bij de verschillende warmtestrategieën. Elke strategie (en variant) bestaat uit technische maatregelen die nodig zijn om aardgas te vervangen door een andere energiedrager: klimaatneutrale elektriciteit, warm water (van verschillende temperaturen) of klimaatneutraal gas. Een overzicht van de strategieën en varianten staat onder ‘Uitleg strategieën’. Voor de analyse zijn de gemiddelde nationale kosten voor die energiedragers gehanteerd, en is er rekening gehouden met locatie-specifieke kosten voor het aanleggen van nieuwe of aanpassen van bestaande infrastructuren, voor het benutten van die energiedragers voor verwarming (met behulp van ketels, warmtepompen, afleversets, radiatoren) en voor het isoleren van gebouwen.

De Startanalyse is een eerste stap

De uitkomsten geven een indruk van de aardgasvrije technische opties in 2050. Ze geven dus niet aan wat de beste optie is, maar ze zijn geschikt als startpunt voor een gesprek over de te maken keuzes. Bij het beoordelen van wat de meest geschikte vorm van verwarmen is, spelen nog diverse andere factoren een rol. In de Handreiking voor lokale analyse wordt uitgelegd hoe een gemeente aan de slag kan met deze resultaten. Gemeenten kunnen bijvoorbeeld hun lokale data verrijken, en naar andere aspecten kijken zoals de verdeling van kosten tussen partijen en de ruimtelijke impact van de technologische opties. De Startanalyse biedt hiermee een basis om te komen tot een geschikt warmtealternatief, maar er zijn nog keuzes te maken om te komen tot een warmteprogramma.

Wat kan ik voor informatie vinden op deze website

• Aan de slag: Hier wordt een overzicht gegeven van de producten die zijn opgeleverd met de Startanalyse, met een korte toelichting wat de functie is van deze producten
• Strategievergelijking: Hier is het mogelijk om op 1 kaart een overzicht te krijgen van de verschillende warmteopties voor een buurt
• Kaarten: Deze kaarten geven gedetailleerdere informatie over de Startanalyse-resultaten dan de kaart van de Strategievergelijking
• Gemeentedata: Hier zijn de resultaten, op buurtniveau, per gemeente te vinden in de vorm van te downloaden tabellen.
• Uitleg strategieën en varianten: Een beschrijving van de strategieën en varianten zoals opgenomen in de Actualisatie van de Startanalyse
• FAQ: Antwoorden op enkele veelgestelde vragen rondom de Startanalyse